Stale rośnie świadomość społeczna związana z odpowiedzialnością podmiotów biznesowych za skutki ich działalności na środowisko naturalne, społeczeństwo, gospodarkę, a także za wiarygodne publikowanie informacji oraz strategii redukcji tego wpływu. Wytyczne do raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju (ang. Global Reporting Initiative, dalej: standardy GRI) zapewniają przejrzyste ramy i zasady związane z raportowaniem zrównoważonego rozwoju oraz zyskują ciągłą popularność, głównie ze względu na ich zgodność z wymaganiami dyrektywy CSRD (więcej o dyrektywie w artykule: „Czy Twoja firma jest przygotowana do raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju w oparciu o dyrektywę CSRD?”). Co należy wiedzieć na temat standardów GRI? Zapraszamy do lektury artykułu.
W związku z rosnącą świadomością koniecznych oraz pilnych działań niwelujących negatywne skutki zmian klimatu, pojawiają się coraz to nowe tematy, frazy czy skróty związane ze zrównoważonym rozwojem. Jednymi z nich są właśnie standardy GRI, które pokrótce objaśnimy.
Jak już wspomnieliśmy, negatywny wpływ ludzi na środowisko naturalne nie może być dalej ignorowany. Dodatkowo pandemia COVID-19 przyczyniła się do zatrzymania poprawy warunków socjalnych na całym świecie. Skutkiem tego jest obserwowalny wzrost świadomości społecznej związanej z tematem zrównoważonego rozwoju zarówno z punktu widzenia opinii publicznej, jak i organów państwowych. Podmioty biznesowe są coraz częściej pociągane do odpowiedzialności za wpływ swojej organizacji na otoczenie oraz przejrzyste raportowanie tego wpływu.
Na rynku istnieje duża liczba różnych standardów oraz wytycznych, które wspierają ujawnianie informacji niefinansowych, czyli związanych ze zrównoważonym rozwojem, w sposób porównywalny i jednolity. Standardy te różnią się nieco podejściem, docelowym sektorem odbiorczym, poziomem szczegółowości oraz zakresem.
Jednymi z wiodących norm w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju są właśnie standardy GRI, które po raz pierwszy zostały opublikowane w 2000 r. pod nazwą wytyczne GRI. Od tego czasu były stale oceniane oraz ulepszane. W 2020 r. aż 73% z 250 największych przedsiębiorstw na świecie pod względem przychodów raportowało informacje niefinansowe zgodnie ze standardami GRI. Wśród polskich przedsiębiorstw raportujących według standardów GRI można wymienić m.in. PKN Orlen, PGE, KGHM czy Grupę Azoty.
Od początku istnienia standardów GRI istnieją dwa główne cele wytycznych i są to:
Standardy GRI są wydawane przez Global Sustainability Standards Board (GSSB), która jest niezależną oraz wielostronną organizacją ds. ustalania standardów utworzonych przez GRI. Jej praca zapewnia rozwój standardów w sposób niezależny oraz zgodny z interesem publicznym. Aby uwzględnić różne perspektywy oraz potrzeby rynkowe, standardy GRI są opracowywane przez grupy robocze ekspertów, które reprezentują różne grupy interesariuszy, takie jak społeczeństwo obywatelskie, przedsiębiorstwa, organizacje związkowe itp. Przed wydaniem nowego standardu GRI jego wersja robocza jest udostępniana zawsze do publicznej konsultacji. Wszechstronność oraz uwzględnienie różnych stron społeczeństwa, które towarzyszyły rozwojowi standardów od samego początku, przyczyniły się do ich kompletności i ułatwiły dialogi między różnymi grupami interesariuszy.
Standardy GRI mają modułową konstrukcję, składając się z ogólnych, sektorowych oraz tematycznych opracowań. Wszystkie opracowania są dostępne bezpłatnie na stronie internetowej GRI.
Ogólne standardy są stosowane przez wszystkich, którzy chcą raportować zgodnie ze standardami GRI. Opisują one wstępne informacje do standardów (GRI 1), wymieniają ogólne informacje o organizacji raportującej (GRI 2) oraz opisują proces wyboru istotnych tematów (GRI 3). Ten „istotny temat” to jedno z centralnych pojęć zawartych w standardach GRI i oznacza „tematy, które stanowią największy wpływ organizacji na gospodarkę, środowisko i społeczeństwo”, obejmując najważniejsze wpływy ESG (środowiskowe, społeczne, ład korporacyjny).
Po zidentyfikowaniu istotnych tematów (korzystając z GRI 3: Istotne tematy) organizacja raportująca może przejść do standardów tematycznych. Składają się one z oddzielnych standardów, na przykład „GRI 207: Podatki 2019”, „GRI 302: Energia 2016” czy „GRI 401: Zatrudnienie 2016”, zawierających szczegółowe informacje związane z danym istotnym tematem. Organizacja jest zobowiązana do raportowania tylko tych informacji, które odnoszą się do jej istotnych tematów.
Standardy sektorowe z kolei wymieniają tematy, które są prawdopodobnie istotne dla organizacji działającej w danym sektorze. Obecnie opublikowano trzy standardy sektorowe: dla sektora ropy i gazu, sektora węgla i sektorów rolnictwa, akwakultury i rybołówstwa. Firmy muszą korzystać z odpowiedniego standardu sektorowego, jeśli jest dostępny, ale nadal muszą przeprowadzić proces identyfikacji swoich istotnych tematów.
Modularna struktura standardów GRI umożliwia łatwiejszą aktualizację poszczególnych części i ułatwia zrozumienie całego systemu. Ponadto, posiadając oddzielny standard dla każdego tematu, raportowanie jest wspierane przez szczegółowe zalecenia i wytyczne dostosowane do specyfiki działalności przedsiębiorstwa.
Aby zaspokoić różnorodne potrzeby interesariuszy i rozszerzyć wizję harmonizacji raportowania poza standardy GRI, GRI nawiązała współpracę z innymi organizacjami odpowiedzialnymi za rozwój standardów raportowania zrównoważonego rozwoju i opracowała wytyczne dotyczące korzystania ze swoich standardów wraz z innymi powiązanymi inicjatywami. Przykładowe wytyczne to na przykład Praktyczny przewodnik raportowania zrównoważonego rozwoju wykorzystującego standardy GRI oraz SASB oraz Łącząc GRI i CDP. Wyniki takiej współpracy umożliwiają organizacjom stosowanie wielu systemów raportowania, jednocześnie minimalizując dodatkowe nakłady.
Ponadto, w marcu 2021 r. GRI i Europejska Grupa Doradcza ds. Raportowania Finansowego (EFRAG) ogłosiły współpracę, w ramach której GRI zobowiązało się do udziału w opracowywaniu Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego (ESRS), które z kolei będą stosowane podczas raportowania zgodnie z europejską dyrektywą dotyczącą raportowania zrównoważonego w korporacjach – dyrektywą CSRD (więcej o dyrektywie w artykule: „Czy Twoja firma jest przygotowana do raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju w oparciu o dyrektywę CSRD?”). Dopasowanie standardów GRI do wymogów ESRS umożliwia tysiącom europejskich firm, które już korzystają ze standardów GRI, łatwiejsze spełnienie wymogów ESRS. Dlatego też stosowanie standardów GRI pomaga w poruszaniu się po ciągle zmieniającej się przestrzeni legislacyjnej Unii Europejskiej.
Standardy GRI udowodniły, że systematyczne raportowanie w zakresie zrównoważonego rozwoju w różnorodnych sektorach i kontekstach jest możliwe. GRI ma znaczący wpływ na dziedzinę raportowania zrównoważonego rozwoju i cieszy nas, że możemy obserwować, dokąd prowadzą nas nowe udoskonalenia. W końcu zrównoważony rozwój opiera się na odpowiedzialności, którą można egzekwować tylko dzięki przejrzystości.
Skontaktuj się z nami, jeśli chcesz lepiej zrozumieć standardy GRI lub potrzebujesz pomocy w procesie ich wdrożenia. Mamy w swoim zespole specjalistów będących certyfikowanymi ekspertami GRI, którzy chętnie pomogą Twojej firmie w raportowaniu zrównoważonego rozwoju.
Daniel Satoła
Suistainability Expert
[email protected]
